Jedziemy z ostatnim przeglądem newsów ze świata nauki w roku 2018. W grudniu doszło m.in. do skonstruowania pierwszego nadprzewodnika działającego w temperaturze pokojowej, zrewidowania poglądów na temat mitochondriów oraz odkrycia nowej planety karłowatej.
[ecko_fullpage_image]
[/ecko_fullpage_image]2018 VG18 to nowa, odległa planeta karłowata
Wiele wskazuje na to, że do panteonu planet karłowatych Układu Słonecznego – obok Ceres, Haumea, Makemake, Eris i oczywiście Plutona – dołączy nowy obiekt, w dodatku niezwykle odległy. Ciało niebieskie oznaczone jako 2018 VG18, zostało uchwycone przez Scotta Shepparda i Chada Trujillo z Uniwersytetu Hawajskiego, oraz Davida Tholena z Uniwersytetu Arizony, na podstawie obserwacji wykonanych przy użyciu Teleskopu Subaru na hawajskim szczycie Mauna Kea. Część mediów zdążyła już przypiąć 2018 VG18 łatkę najdalszego znanego elementu Układu Słonecznego. Nie jest to jednak do końca precyzyjna informacja. Znanym ciałem uciekającym na największy dystans od Słońca, pozostaje planetoida Sedna, której aphelium wynosi niebotyczne 910 jednostek astronomicznych. Jednakże Sedna została dostrzeżona kiedy znajdowała się znacznie bliżej – poniżej 100 j.a., tymczasem odkrytą planetę karłowatą wychwycono z odległości ponad 120 j.a. (ponad 18 miliardów kilometrów!). Mamy tu więc do czynienia z rekordem obserwacyjnym. Więcej informacji na ten temat, znajdziecie na stronie Sci-News.
Jako ciekawostkę warto zauważyć, że dr Chad Trujillo brał udział zarówno w zarejestrowaniu Sedny jak i 2018 VG18.
Jako ciekawostkę warto zauważyć, że dr Chad Trujillo brał udział zarówno w zarejestrowaniu Sedny jak i 2018 VG18.
[ecko_fullpage_image]
[/ecko_fullpage_image]
[/ecko_fullpage_image]Mitochondria bywają dziedziczone również po ojcach
Mitochondrium to jedno z najważniejszych organelli obecnych w komórkach. Odpowiada za produkcję ATP, w zasadzie stanowiąc centrum energetyczne komórki. Mitochondrium jest jednak interesujące również z innego powodu. Przez długi czas podejrzewano, że obecne w nim DNA dziedziczy się wyłącznie po matce. Fakt ten m.in. legł u podstaw hipotezy mitochondrialnej Ewy – czyli kobiety, która około 200 tysięcy lat temu urodziła pierwsze osobniki Homo sapiens sapiens. Biologiczny paradygmat uległ jednak zachwianiu w związku z testami przeprowadzonymi przez Taoshenga Huanga z Centrum Medycznego w Szpitalu Dziecięcym w Cincinnati. Lekarz znalazł trzy rodziny, których członkowie posiadają zarówno mitochondrialne DNA od matki jak i od ojca. Jest to jednak rzadkie zjawisko, a zbadane osoby cierpią na choroby prawdopodobnie związane z wadliwym funkcjonowaniem mitochondriów. Więcej informacji o tym fenomenie możecie znaleźć na pbs.org.
[ecko_fullpage_image]
[/ecko_fullpage_image]
[/ecko_fullpage_image]Niemal 70% mikroorganizmów żyje pod ziemią
Gdybyśmy mieli obstawiać, gdzie żyje najwięcej drobnoustrojów, wielu z nas wskazałoby na powietrze lub jeszcze lepiej zbiorniki wodne. Jednak, co zaskakujące, ponad 70% wszystkich archeonów i bakterii spędza żywot pod powierzchnią ziemi. Takie szacunki przedstawiono niedawno, w ramach finału międzynarodowego projektu Deep Carbon Observatory. Badacze z 52 państw przeanalizowali w ostatnich latach próbki pochodzące z setek kopalni, odwiertów oraz z dna oceanicznego. Przedsięwzięcie uświadomiło naukowcom, że wciąż nie znamy warunków granicznych dla istnienia życia (istnieją bakterie rozwijające się w temperaturze 120 stopni), a podziemia kryją całe mnóstwo niesklasyfikowanych dotąd gatunków. Więcej wniosków płynących z obserwacji Deep Carbon znajdziecie na stronie projektu.
[ecko_fullpage_image][/ecko_fullpage_image]
[/ecko_fullpage_image]Uran uległ “przewróceniu” po zderzeniu z inną dużą planetą
Przedostatnia planeta Układu Słonecznego budzi wiele pytań, a jedno z najważniejszych dotyczy jej ekscentrycznej osi obrotu, przechylonej aż o 97 stopni. Zgodnie ze szczegółową symulacją przedstawioną przez Jacoba Kegerreisa z brytyjskiego Durham University, 3 miliardy lat temu Uran zderzył się z obiektem o dwukrotnie masywniejszym od Ziemi, co niemal przewróciło go na bok. Hipoteza nie jest nowa, ale ostatnie badanie należy do najdokładniejszych, testując pięćdziesiąt różnych scenariuszy kosmicznego kataklizmu. Zderzenie może też tłumaczyć inne cechy Urana, o czym dowiecie się z artykułu opublikowanego na łamach Astrophysical Journal.
[ecko_fullpage_image][/ecko_fullpage_image]
[/ecko_fullpage_image]W Katowicach zakończył się szczyt COP24
W połowie grudnia Śląsk pożegnał przedstawicieli polityki i nauki, obradujących w ramach 24. Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Najważniejszym owocem rozmów jest tzw. Katowicka Księga Reguł (Katowice Rule Book), będąca uzupełnieniem dla słynnego Porozumienia paryskiego, przyjętego podczas francuskiego szczytu w 2015 roku. Potwierdzono to co najistotniejsze: należy podjąć wszelkie działania w celu wyhamowania globalnego wzrostu temperatur, tak aby nie przekroczył on dwóch stopni (a jeszcze lepiej 1,5 stopnia), powyżej średniej temperatur sprzed rewolucji przemysłowej. Organizatorzy, na czele z przewodzącym wydarzeniu Michałem Kurtyką, mówią wprost o wielkim sukcesie. Należy jednak te słowa traktować z przymrużeniem oka, gdyż w ostatecznym porozumieniu nie znalazły się konkretne zapisy dotyczące redukcji dwutlenku węgla, a także zrezygnowano z deklaracji państw dotyczących poprawiania swoich strategii rozwoju względem klimatu.Poza samą Księgą Reguł warto zwrócić też uwagę na przyjęte przez naukowców w ramach szczytu Katowickie Memorandum.
[ecko_fullpage_image][/ecko_fullpage_image]
[/ecko_fullpage_image]Neil deGrasse Tyson został oskarżony o molestowanie
Takich wieści, w kontekście ludzi nauki, wolelibyśmy nie słyszeć. Trudno jednak kompletnie przemilczeć temat – co by nie mówić, rzecz dotyczy jednego z najbardziej rozpoznawalnych żyjących popularyzatorów wiedzy o kosmosie. Neil deGrasse Tyson został publicznie oskarżony o molestowanie przez dwie kobiety. Pierwsza twierdzi, że astrofizyk zachował się nagannie, oglądając podczas imprezy jej tatuaż symbolizujący Układ Słoneczny i “szukając Plutona”. Druga, była asystentka, uważa, że regularne dwuznaczne uwagi przełożonego zmusiły ją do odejścia z pracy. Zgrabnie z afery wybrnęła stacja National Geographic Channel, oświadczając, iż prowadzony przez Tysona serial Kosmos ma skłaniać do podążania za dowodami – w związku z czym nie podejmie żadnych kroków, dopóki sprawa nie zostanie w pełni wyjaśniona. Naukowiec ustosunkował się do zarzutów na swoim facebookowym profilu.
[ecko_fullpage_image][/ecko_fullpage_image]
[/ecko_fullpage_image]Mars Express dostarczył fotografii lodowych kraterów na Marsie
[ecko_fullpage_image][/ecko_fullpage_image]
[/ecko_fullpage_image]W Waszyngtonie opracowano nadprzewodnik działający w dodatniej temperaturze
