Browsing Tag
czarne dziury
27 posts
Kosmos jest pełen grawitacyjnych potworów. O istnieniu czarnych dziur, a więc obiektów o przyciąganiu tak silnym, że nawet światło nie może od nich uciec, nauka mówiła już pod koniec XVIII wieku. Matematyk Pierre Simone de Laplace wiedząc, że prawo ciążenia wpływa również na światło, zastanawiał się czy może istnieć ciało, od którego promień świetlny się nie oderwie. Dziś wiemy, że takimi ciałami są niemal na pewno masywne obumarłe gwiazdy. Prędkość ucieczki w pobliżu ekstremalnie gęstego obiektu przekracza prędkość światła. Gwiazda staje się niewidoczna, ukryta za czernią horyzontu zdarzeń. Rodzi się czarna dziura.
Sprzężenie ciemnego z czarnym, czyli droga do najdziwniejszej hipotezy kosmologicznej roku
Enigmatyczna ciemna energia i supermasywne czarne dziury tworzą ciche przymierze, decydujące zakulisowo o losach wszechświata. Taką wizję kosmologii zaproponował w swojej najnowszej pracy zespół Duncana Farraha (którego poprosiłem o kilka słów komentarza).
10/03/2023
Jak ogromny i jak maleńki jest Sagittarius A*?
Dzięki wysiłkom Teleskopu Horyzontu Zdarzeń dysponujemy już obrazami dwóch czarnych dziur. Jednak choć rezultaty obu obserwacji prezentują się dość podobnie, ich bohaterki wcale identyczne nie są.
18/05/2022
Oto i on. Sagittarius A* – Czarne Słońce naszej galaktyki
W centrum naszej galaktyki grasuje monstrum o masie 4 milionów Słońc. Dzięki współpracy obserwatoriów z całego globu, po raz pierwszy w dziejach ujrzeliśmy zarys jego sylwetki.
12/05/2022
Masa, ładunek i moment pędu. Czarne dziury u fryzjera
Czy zestawiając ze sobą dwie czarne dziury o identycznych masach i rozmiarach, bylibyśmy w stanie odróżnić jedną od drugiej? Czy czarne dziury są najprostszymi obiektami we wszechświecie?
28/02/2021
Portret rodzinny czarnych dziur
Czarne dziury przebyły niesamowitą drogę. Od matematycznej ciekawostki, przez wybryk Matki Natury, po pospolity składnik kosmicznego asortymentu, dostępny w każdym wieku i rozmiarze.
10/01/2021
Noble i czarne dziury okiem profesora – rozmowa z Jean-Pierrem Lasotą
Jeszcze przez moment pozostańmy w klimatach noblowskich. O komentarz dotyczący wyróżnionych badań nad czarnymi dziurami poprosiłem znakomitego astrofizyka i popularyzatora nauki, profesora Jean-Pierre'a Lasotę.
12/10/2020
Nobel za czarne dziury – krótko i nawet przejrzyście
Komisja w Sztokholmie po raz drugi z rzędu uhonorowała badaczy kosmosu. Nobel z fizyki 2020 powędrował do Rogera Penrose'a, Andrei Ghez i Reinharda Genzela – uczonych, którzy poszerzyli naszą wiedzę na temat czarnych dziur.
06/10/2020
Nagroda za największą intergalaktyczną erupcję energii wędruje do…
Niecałe 400 milionów lat świetlnych stąd, w konstelacji Wężownika, Teleskop Chandra odkrył rentgenowskie pozostałości świadczące o procesach energetycznych na rekordową skalę.
01/03/2020
Gdy wszechświat wrzeszczy, a my nie wiemy dlaczego – zagadka FRB
Daleko poza granicami Drogi Mlecznej dochodzi do erupcji nagłych, krótkich, acz niesłychanie intensywnych błysków w zakresie radiowym. Po kilkunastu latach obserwacji, geneza sygnałów FRB wciąż pozostaje owiana tajemnicą.
22/02/2020
Ultramasywna czarna dziura – pasibrzuch z Holm 15A
Gdzieś daleko stąd, 700 milionów lat świetlnych od Drogi Mlecznej, pasie się jedna z największych poznanych kreatur. Czarna dziura o masie przekraczającej 40 miliardów Słońc.
06/08/2019