Astronomowie z UW odkryli cefeidę o najdłuższym okresie pulsacji [AJL]

Rekordowa cefeida

Naukowcy związani z Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego oraz projektem OGLE, zarejestrowali cefeidę charakteryzującą się rekordowo długim okresem pulsacji w skali naszej galaktyki. Obiekt OGLE-GD-CEP-1884 znajduje się 14,5 tys. lat świetlnych od Ziemi w Ramieniu Zewnętrznym (Węgielnicy) Drogi Mlecznej.

Cefeidy to szczególny rodzaj dużych gwiazd o regularnych wahaniach jasności. Ich odkrycie przypisuje się działającej na przełomie XIX i XX stulecia astronomce Henrietcie Swan Leavitt, która zauważyła jednocześnie, że odstęp czasu pomiędzy kolejnymi maksimami blasku badanych gwiazd, jest tym dłuższy, im wyższą wykazują średnią jasność. Z uwagi na ponadprzeciętne gabaryty oraz dobrze zdefiniowane właściwości, cefeidy szybko znalazły zastosowanie jako świece standardowe – służąc astronomom do wyznaczania odległości w kosmosie.

Nadolbrzym OGLE-GD-CEP-1884 jest aż 25 tysięcy razy jaśniejszy od Słońca (!), więc zgodnie z regułą Leavitt charakteryzuje się wyjątkowo powolną pulsacją. Według Warszawiaków gwiazda zmienia swoją jasność co 78,14 dni, deklasując dotychczasową rekordzistkę Drogi Mlecznej. Była nią oddalona o 11 tys. lat świetlnych S Vulpeculae w konstelacji Liska, z okresem zmiany blasku wynoszącym 68 dni.

Krzywe blasku OGLE OGLE-GD-CEP-1884 i krzywa prędkości, sporządzona na podstawie dostarczonych przez sondę Gaia.

Gwiazda była rejestrowana już w poprzednich przeglądach nieba, jednak ze względu na odległość i przykrycie dużą warstwą pyłu międzygwiezdnego, nie została prawidłowo sklasyfikowana. Dopiero fotometryczna analiza w czerwonym zakresie widma, dokonana przez dziesięcioosobowy zespół kierowany przez prof. Andrzeja Udalskiego, pozwoliła ustalić, że mamy do czynienia z okazem ULPC (ang. ultra-long-period Cepheids). Dotąd klasyczne cefeidy o tak długim okresie pulsacji wykrywano wyłącznie w sąsiednich galaktykach.

Total
0
Shares
Zobacz też