Ostatnim razem infor­mo­wa­łem o postę­pach New Horizons 30 kwietnia, kiedy to sonda zbliżyła się do Plutona na odle­głość mniejszą niż 100 milionów kilo­me­trów. Do mak­sy­mal­nego zbli­że­nia dojdzie już za niecały miesiąc – a do celu brakuje zaledwie 30 milionów kilo­me­trów.

Może się wydawać, że to bardzo dużo: sto­krot­ność dystansu między Ziemią a Księ­ży­cem, bądź 1/5 naszej odle­gło­ści od Słońca. Pamię­tajmy jednak, że lecimy na Plutona, glob oddalony podczas swojego aphelium o niemal 7,5 miliarda kilo­me­trów od Słońca. W tym układzie te 30 milionów to naprawdę bliskie sąsiedz­two i mamy prawo powoli zacierać ręce. Gdy 14 lipca Nowe Hory­zonty prze­fru­nie 12 tys. km obok planety kar­ło­wa­tej, ujrzymy jej zlo­do­wa­ciałą powierzch­nię dokład­niej niż kie­dy­kol­wiek wcze­śniej. 

Z tej okazji National Space Society, opu­bli­ko­wało kli­ma­tyczną animację, którą szczerze polecam.

Wczoraj infor­mo­wa­łem na fan­pej­dżu, ale wieść jest na tyle istotna, że nie może się obyć bez notki. W nocy z soboty na nie­dzielę do centrum Euro­pej­skiej Agencji Kosmicz­nej w Darm­stadt, dotarły pierwsze od ośmiu miesięcy sygnały od spo­czy­wa­ją­cego na komecie Czu­riu­mow-Gie­ra­si­mienko, lądow­nika Philae!

Praw­do­po­dob­nie wszyscy znacie sytuację, ale na wszelki wypadek przy­po­mnę o czym mowa. Philae to pierwsze w dziejach badań kosmosu urzą­dze­nie badawcze, w ogóle pierwsze dzieło ludzkich rąk, które wylą­do­wało na powierzchni komety. Stu­ki­lo­gra­mową maszynę dostar­czyła sonda Rosetta w ramach epickiej misji, która trwała niemal dekadę (więcej tutaj). Po około 60 godzi­nach dzia­ła­nia, dzięki którym zyska­li­śmy wiele danych i zdjęć, Philae zapadł w stan hiber­na­cji i choć było to brane w rachubę, to nikt nie dawał gwa­ran­cji, że drzemka instru­men­tów nie okaże się snem wiecznym.

Pierwszy sygnał trwał zaledwie 85 sekund, ale wszystko wskazuje na to, że Philae jest w dobrej formie. Świetna wia­do­mość, ponieważ dysk lądow­nika wręcz pęka w szwach od infor­ma­cji wycze­ki­wa­nych przez wszyst­kich uczonych z ESA i nie tylko.

Oczy­wi­ście, jak zwykle wyda­rze­niu towa­rzy­szyła wymiana twit­te­ro­wych uprzej­mo­ści:

Żeby wszyscy nie zapo­mnieli o misji Rosetty, ESA co jakiś czas publi­kuje nowe zdjęcia powierzchni komety Czu­riu­mow-Gie­ra­si­mienko. Pozo­sta­jąca na orbicie od kil­ku­na­stu miesięcy sonda (niedługo minie rocznica) dostrze­gła niedawno dość osobliwe – jak na kometę – struk­tury, przy­po­mi­na­jące produkty ziem­skiej erozji.

Na foto­gra­fii widnieją trzy, mniej więcej trzy­dzie­sto­me­trowe kamienie, przy­po­mi­na­jące znane choćby z pol­skiego kra­jo­brazu chybotki, czyli skały stojące na podłożu w oparciu o sto­sun­kowo wąską podstawę. Mówiąc bardziej obrazowo, to głazy wyglą­da­jące jakby lada chwila miały stracić rów­no­wagę i się prze­wró­cić. Pytanie, w jaki sposób takie obiekty powstały na powierzchni komety? Na Ziemi do wyrzeź­bie­nia takich form wystar­czy woda, wiatr i trochę czasu, w przy­padku śro­do­wi­ska pozba­wio­nego tych dobro­dziejstw sprawa jest bardziej zasta­na­wia­jąca. Być może rolę dłuta pełnią top­nie­jąca woda i gazy ulat­nia­jące się z komety podczas jej zbli­ża­nia do Słońca.

W ciągu 4 lat Mes­sen­ger okrążył Mer­ku­rego ponad 3 tysiące razy, wyko­nu­jąc ćwierć miliona cennych zdjęć. Po wyczer­pa­niu nie­zbęd­nego do kory­go­wa­nia orbity paliwa, po 11 latach od startu z przy­lądka Cana­ve­ral, misja docze­kała swego końca. Wczoraj wie­czo­rem, pół­to­nowa maszyna uderzyła w skalistą planetę z pręd­ko­ścią prawie 4 km/s.

Nie ma nad czym płakać, bo Mes­sen­ger i tak działał znacznie dłużej niż zakła­dano, docią­ga­jąc do maksimum swoich moż­li­wo­ści. Nie była to bynaj­mniej pierwsza próba zbadania tajemnic naj­bliż­szej Słońcu planety, ale posłany trzy dekady wcze­śniej Mariner 10 nie wszedł na orbitę, zaledwie trzy­krot­nie mijając Mer­ku­rego. Mes­sen­ger dokonał bardzo dokład­nej obdukcji zoranej kra­te­rami powierzchni, zarówno w świetle widzial­nym jak i pod­czer­wo­nym, wymier­nie posze­rza­jąc naszą wiedzę. Zdjęcia wykonane z odle­gło­ści zaledwie 200 kilo­me­trów, pozwo­liły astro­no­mom na usta­le­nie struk­tury che­micz­nej skał, jak również na potwier­dze­nie tezy o bogatej prze­szło­ści wul­ka­nicz­nej obiektu.

A oto kilka miłych dla oka foto­gra­fii prze­sła­nych przez Mes­sen­gera:

Sonda New Horizons znajduje się już w odle­gło­ści około 100 milionów kilo­me­trów od głównych celów swojej podróży, czyli Plutona i jego księżyca Charona. Może nie brzmi to zbyt spek­ta­ku­lar­nie – w końcu nawet mini­malna odle­głość między Ziemią a Marsem wynosi grubo ponad 50 milionów kilo­me­trów – ale i tak każdy kolejny widok uchwy­cony przez Nowe Hory­zonty jest swego rodzaju rekordem i naj­lep­szym, na tę chwilę zdjęciem Plutona. Spójrzmy zatem na naj­śwież­sze obrazy, prosto z rubieży Układu Sło­necz­nego.

Jeszcze przez dwa dni, tj. do 24 kwietnia, każdy z was może złożyć swoją pro­po­zy­cję nazw dla obiektów i form tere­no­wych na powierzchni Plutona oraz jego naj­więk­szego księżyca – Charona. Wszystko w związku ze zbli­ża­jącą się do finału misją sondy New Horizons, która już za miesiąc będzie w stanie wykonać naj­do­kład­niej­sze jak dotąd foto­gra­fie odle­głych globów. Góry, doliny, kaniony, wulkany, kratery, pła­sko­wyże – wszystko czeka na opisanie.

Według instruk­cji, naj­bar­dziej pożądane będą pomysły związane z trzema kate­go­riami: historią odkryć, wyna­laz­cami i odkryw­cami znanymi z lite­ra­tury, a także mito­lo­gią, przy czym te ostatnie muszą kojarzyć się z mitycz­nym pod­zie­miem.

Sądzę, że naj­cie­ka­wiej zapo­wia­dają się typy z dwóch pierw­szych grup. Może własnego zakątku w kosmosie doczeka się dr Elenaor Arroway (Kontakt) lub prof. Hari Seldon (Fundacja)? Swoje typy możecie zgłaszać na stronie Ourpluto.org.

To już kolejna tego typu zabawa orga­ni­zo­wana przez Mię­dzy­na­ro­dową Unię Astro­no­miczną. Dwa lata temu popro­szono inter­nau­tów o ochrzcze­nie nowo odkry­tych sate­li­tów Plutona. W efekcie P4 nosi imię Ker­be­rosa, a P4 przyjął nazwę pod­ziem­nej rzeki Styx.