Dwa miesiące temu miała miejsce ważna próba rakiety wie­lo­krot­nego użytku Falcon 9. Spraw­dzian prze­bie­gał pomyśl­nie aż do klu­czo­wego momentu lądo­wa­nia na pokła­dzie barki: maszyna straciła rów­no­wagę i eks­plo­do­wała. Szczę­ście było jednak bardzo blisko i zgodnie z zapo­wie­dziami SpaceX wczoraj powtó­rzono start.

Niestety poszło znacznie gorzej, bo Falcon nie miał nawet szansy podejść do lądo­wa­nia. Po ponad minucie lotu doszło do eks­plo­zji, na tyle silnej aby na pewno unie­moż­li­wić powtórne wyko­rzy­sta­nie rakiety. Poniżej macie nagranie, do wybuchu dochodzi około 3:20.


Po twittach Elona Muska wiemy jedynie, że przy­czyną praw­do­po­dob­nie nie była stan­dar­dowa nie­szczel­ność zbior­ni­ków, ale na konkrety przyj­dzie nam trochę poczekać. Na pocie­sze­nie warto dodam, że na dotych­cza­sowe 19 startów Falcona doszło dopiero do pierw­szej kata­strofy. Poza czwartym testem z 2012 roku (który i tak dotarł do celu mimo awarii silnika) wszyst­kie starty prze­bie­gały wzorowo. SpaceX nie musi się więc niczego wstydzić.

Nie, nie chodzi o Wernera von Brauna, choć jeśli tak pomy­śle­li­ście to byliście blisko. Dzi­siej­szą notkę poświę­cam postaci, o której mało kto słyszał, a która gdyby żyła, właśnie obcho­dzi­łaby 121 urodziny. 

Naszym boha­te­rem jest Hermann Oberth, nie­miecki inżynier, marzący już przed wojną o kosmicz­nych wojażach. Więk­szość osób zain­te­re­so­wa­nych tematem, podobnie opi­sa­łaby przy­wo­ła­nego przed chwilą unter­sturm­füh­rera von Brauna, twórcę słynnej V‑2 i póź­niej­szego ojca ame­ry­kań­skiego programu kosmicz­nego. Oberth urodził się osiem­na­ście lat przed von Braunem i już na początku stulecia kon­stru­ował pro­to­typy rakiet wie­lo­stop­nio­wych i był abso­lut­nie pewny, że wie jak wysłać czło­wieka ponad atmos­ferę. Nie wszyscy podzie­lali te ambicje: jego pracę dok­tor­ską Przez rakiety do prze­strzeni pla­ne­tar­nej (z 1922 roku!) odrzu­cono jako utopijną i nie­prak­tyczną. Podobno mło­dzie­niec miał wtedy obrazić się na nie­miecki system oświaty i obiecać sobie, że nie spocznie póki nie udowodni real­no­ści swoich pomysłów. W ten sposób przy­stą­pił do Towa­rzy­stwa Podróży Kosmicz­nych, ama­tor­skiego klubu entu­zja­stów techniki rakie­to­wej. Co ciekawe, ogra­ni­cze­nia nie­miec­kich sił zbroj­nych płynące z traktatu – czy jak woleli mówić Niemcy – dyktatu wer­sal­skiego, nie doty­czyły rakiet. Nic dziwnego, że armia chętnie zain­we­sto­wała w towa­rzy­stwo, gdzie swoje talenty szli­fo­wali wspólnie m.in. Werner von Braun i Hermann Oberth.

Podczas II wojny świa­to­wej, obaj panowie znaleźli angaż w Peene­münde, gdzie pro­jek­to­wali urzą­dze­nia mili­tarne, mające w nie­da­le­kiej przy­szło­ści stać się podstawą dla pierw­szych rakiet kosmicz­nych. Niestety po 1945 Oberth nie poszedł w ślady młod­szego kolegi. Zamiesz­kał w Szwaj­ca­rii i obser­wo­wał zisz­cza­nie się swoich marzeń z dystansu.

Kwantowy budzik to seria krótkich wpisów zawierających ciekawostki i wieści ze świata nauki, które będą pojawiać się na blogu od poniedziałku do piątku, każdego ranka. Odwiedzaj, lajkuj i czytaj regularnie!

W ostatnim tygodniu odbył się pierwszy bardzo ważny test systemów awa­ryj­nych Dragona – kapsuły kon­stru­owa­nej przez SpaceX. Po ukoń­cze­niu projektu, co nastąpi w roku 2017, Smok będzie pod­sta­wo­wym statkiem zało­go­wym wyno­szo­nym przez rakiety z serii Falcon. Jak dotąd kapsuła sprawdza się w lotach zaopa­trze­nio­wych na ISS.

Pomyśl­nie zakoń­czoną próbę możemy prze­śle­dzić dzięki udo­stęp­nio­nym mate­ria­łom filmowym, kręconym z kamer przy­mo­co­wa­nych do Dragona. Na video widzimy w akcji osiem silników Super­Draco, wytwa­rza­ją­cych gigan­tyczny ciąg, pozwa­la­jący w razie potrzeby na natych­mia­stowe oddzie­le­nie od rakiety osią­ga­jąc przy­śpie­sze­nie od zera do setki w niecałą sekundę. Krótko mówiąc: daje kopa.

Z kon­stru­owa­niem sprzętu dla astro­nau­tów wiąże się nie­sły­chana odpo­wie­dzial­ność. Naj­mniej­sza nie­do­kład­ność, jaka­kol­wiek nie­szczel­ność może dopro­wa­dzić do kata­strofy i śmierci załogi. Aby zmi­ni­ma­li­zo­wać ryzyko, trzeba prze­pro­wa­dzać jak naj­wię­cej testów w możliwie, naj­bar­dziej zbli­żo­nych warun­kach. Ale jak takie osiągnąć?

Z pomocą przy­cho­dzą niemałe inwe­sty­cje czynione przez NASA niemal od początku jej ist­nie­nia. Naj­waż­niej­sze to prze­pastne komory próż­niowe, pozwa­la­jące na spraw­dze­nie zacho­wa­nia maszy­ne­rii przy bardzo niskim ciśnie­niu i tem­pe­ra­tu­rze. Bodaj naj­słyn­niej­sze tego typu urzą­dze­nie funk­cjo­nuje w Centrum Lotów Kosmicz­nych Huston już od czasu lotów Apollo. Nowsze i naj­no­wo­cze­śniej­sze w swojej klasie, ozna­czone jako Komora Próż­niowa 5 (VF‑5), wznie­siono w Centrum Badaw­czym NASA w Cle­ve­land. VF‑5 szczyci się rekor­dową pręd­ko­ścią wypom­po­wy­wa­nia powie­trza oraz panelami chło­dzą­cymi, bez trudu obni­ża­ją­cymi tem­pe­ra­turę do mniej niż ‑260 stopni Cel­sju­sza. 



W Komorze 5 niemal na pewno będą testo­wane instru­menty prze­zna­czone do przy­szłej wyprawy na Marsa.

Astro­nauta też człowiek i ma swoje potrzeby. Niestety w stanie nie­waż­ko­ści nawet naj­prost­sza czynność wymaga odpo­wied­niego sprzętu i umie­jęt­no­ści. W końcu nikt nie chciałby aby fruwały wokół niego fekalia…

W opu­bli­ko­wa­nym niedawno na YouTube krótkim filmiku, Samantha Cri­sto­fo­retti objaśnia jak wygląda kwestia wypróż­nia­nia na pokła­dzie Mię­dzy­na­ro­do­wej Stacji Kosmicz­nej. Dzięki mate­ria­łowi dowia­du­jemy się m.in. jak funk­cjo­nuje system ssący, do czego służą spe­cjalne torby i pojem­niki oraz w jaki sposób z moczu odzy­skana zostaje dro­go­cenna woda.