Kilka miesięcy temu pisałem artykuł o dotychczasowych, niestety bezowocnych poszukiwaniach praktycznego nadprzewodnika działającego w temperaturze pokojowej. Wspominałem w nim o kilku “cudownych” materiałach, które ostatecznie wymagały niedorzecznie wysokiego ciśnienia, albo w ogóle nie były tym, czym początkowo się wydawały. Ostatnim z tych głośnych wynalazków był związek apatytu, ołowiu i miedzi, przedstawiony w preprincie z lipca 2023 roku – oznaczony, jako LK-99. Według badaczy z Korei LK-99 miał gubić opór elektryczny przy normalnym ciśnieniu i temperaturze 127°C, czym zrobił błyskawiczną furorę w mediach.
Szybki debunk
Niestety, tak jak w poprzednich przypadkach, propozycja Azjatów okazała się strzałem w płot. Już po niespełna miesiącu, 16 sierpnia 2023 roku, na łamach Nature pojawił się artykuł o niepozostawiającym złudzeń tytule: LK-99 nie jest nadprzewodnikiem – jak naukowcy rozwiązali zagadkę. Fizycy z innych ośrodków wykazali, że materiał w określonych warunkach jedynie imitował nadprzewodnik (głównie przez zdolność lewitacji), a sam związek ma raczej strukturę… izolatora.
W innym badaniu przeprowadzonym przez naukowców ze Stanów Zjednoczonych i Europy połączono dowody eksperymentalne i teoretyczne, aby wykazać, w jaki sposób struktura LK-99 uniemożliwia osiągnięcie nadprzewodnictwa. Inni eksperymentatorzy zsyntetyzowali i zbadali czyste próbki LK-99, rozwiewając wątpliwości co do struktury materiału i potwierdzając, że nie jest to nadprzewodnik, ale izolator.
Z artykułu LK-99 isn’t a superconductor — how science sleuths solved the mystery
Derrick VanGennep (…) uważał, że właściwości LK-99 są raczej wynikiem ferromagnetyzmu. Skonstruował więc kulkę ze sprasowanych wiórów grafitowych z przyklejonymi opiłkami żelaza. Film nakręcony przez VanGennepa pokazuje, że jego dysk – wykonany z nieprzewodzących materiałów ferromagnetycznych – naśladował zachowanie LK-99.
Weryfikacja nadeszła szybko i brutalnie. Nie przeszkodziła ona jednak Komputer Światowi w zrepostowaniu newsa o LK-99 (czy raczej “KL-99”, jak go przechrzcili) na facebooku 22 grudnia 2023 roku. Podkreślę: o tym, że wynalazek Koreańczyków okazał się niewypałem, wiadomo od 16 sierpnia, czyli prawie pięciu miesięcy. Sama wiadomość nie została w żaden sposób poszerzona, uaktualniona czy sprostowana. Na dodatek sam nagłówek oraz zajawka postu (“Materiał ten ma szansę zrewolucjonizować wiele dziecin przemysłu…”) brzmią co najmniej tak, jakby świat nauki wciąż wstrzymywał oddech w oczekiwaniu na weryfikacje nowego materiału. To oczywiste wprowadzenie czytelników w błąd.
Kiedy pisałem swój artykuł o nadprzewodnikach (jeszcze przed zewnętrznymi testami LK-99), zawarłem w nim następującą myśl: “możecie być pewni, że te same media, które zdążyły już narobić szumu o bliskiej rewolucji, w razie obalenia sensacyjnych wyników nie wrócą do tematu”. Rzeczywistość okazała się jeszcze smutniejsza. Nie dość, że portale pokroju Komputer Świata nie znalazły czasu na sprostowanie informacji o niedoszłej rewolucji, to jeszcze cynicznie powtarzają nieaktualną już wiadomość, tworząc w ten sposób paskudnego fake newsa.
Do tego momentu bzdura zebrała już ponad 680 lajków i prawie 100 udostępnień.
Fałszywy news: Ten wynalazek może zmienić świat. Opiera się na odkryciu polskiego profesora;
Preprint twórców LK-99: The First Room-Temperature Ambient-Pressure Superconductor;
Artykuł omawiający sprawę LK-99 w Nature: LK-99 isn’t a superconductor — how science sleuths solved the mystery.
